Gerechtshof Amsterdam, 1 februari 2022, ECLI:NL:GHAMS:2022:248

Een Inzittende van een auto loopt letsel op doordat hij betrokken is bij een verkeersongeval, waarbij de bestuurder van de auto (teveel) had gedronken. Toen de verzekerde bestuurder zich tot zijn verzekeraar wendde, beriep die zich op de uitsluiting in de polisvoorwaarden voor schade als gevolg van rijden onder invloed. Daarbij wilde de WAM-verzekeraar op grond van artikel 15 van de WAM de schade-uitkering verhalen op de aansprakelijke bestuurder, die in dit geval derde-verzekerde is. Om succesvol te kunnen verhalen is een vereist dat verzekerde, die na teveel gedronken te hebben toch achter het stuur kroop, niet te goeder trouw mocht aannemen dat zijn aansprakelijkheid door een verzekering was gedekt.

Oordeel kantonrechter

Omdat verzekerde weigerde om de uitkering terug te betalen aan de verzekeraar, heeft de verzekeraar verzekerde gedaagde bij de kantonrechter. Die stelde de verzekeraar in het ongelijk; de kantonrechter heeft niet kunnen vaststellen dat verzekerde wist dat in de voorwaarden van de verzekering opgenomen is dat schade niet is verzekerd als de bestuurder niet had mogen rijden omdat hij alcohol heeft gebruikt. Daarbij heeft verzekerde tijdens de zitting verklaard dat hij dat niet wist. Verder waren er geen feiten en omstandigheden op grond waarvan de rechter kon vaststellen dat verzekerde daarvan wél op de hoogte was.

De verzekeraar heeft bij de rechter gesteld dat het een feit van algemene bekendheid is dat een verzekeraar van een auto geen schade vergoedt als die is ontstaan terwijl de bestuurder gedronken heeft en dat er daarom vanuit moet worden uitgegaan dat verzekerde niet te goeder trouw was als bedoeld in artikel 15 WAM. De rechter heeft onder verwijzing naar het arrest van de Hoge Raad van 16 januari 2015 (ECLI:NL:HR:2015:83) geoordeeld dat het door de verzekeraar gestelde feit van algemene bekendheid niet kan worden aangenomen. De rechter heeft de vordering van de verzekeraar dan ook afgewezen.

Hoger beroep: uitsluiting drank achter het stuur, een feit van algemene bekendheid?

De verzekeraar ging in hoger beroep, onder meer tegen het in haar oog onjuiste oordeel dat het niet van algemene bekendheid is dat schade als gevolg van rijden onder invloed niet gedekt is onder de WAM-verzekering. 

Het hof stelde voorop dat onder feiten en omstandigheden van algemene bekendheid dient te worden verstaan feiten die ieder normaal en algemeen ontwikkeld mens (‘de maatman’) verwacht wordt te weten of zonder noemenswaardig onderzoek uit voor ieder toegankelijke bronnen te weten kan komen. Het hof overweegt daarbij dat het algemeen publiek weet dat alcohol de rijvaardigheid beïnvloedt, dat het daarmee gevaarlijk is om onder invloed een auto te besturen én dat dit strafrechtelijke gevolgen met zich mee kan brengen.

Het is óók een feit van algemene bekendheid dat verzekeraars in verzekeringsvoorwaarden uitsluitingen opnemen. Echter, het hof oordeelt dat het géén feit van algemene bekendheid is dat schade bij rijden onder invloed van dekking kan zijn uitgesloten. Alcoholgerelateerde ongevallen komen met regelmaat voor in het verkeer en het algemene publiek gaat er dan niet vanuit dat dekking voor de ontstane schade uitgesloten zal vanwege het rijden onder invloed, aldus het hof.

Sterker nog, zo overweegt het hof, het is een feit van algemene bekendheid dat iemand die schade lijdt als gevolg van een aanrijding door een beschonken bestuurder niet met de onbetaalde schade achterblijft. Immers, de WAM-verzekeraar van de automobilist dient de schade te vergoeden. Een andere vraag is of ieder normaal ontwikkeld mens ook geacht moet worden te weten dat in dergelijke gevallen de schade in de verhouding tussen  verzekerde en verzekeraar van dekking kan zijn uitgesloten.

Oordeel hof

Het hof stelt op basis van voorgaande overwegingen vast dat het algemene publiek in 2014 - het jaar van het ongeval - niet geacht werd dat te weten. Niet gezegd kan worden dat het algemeen publiek in 2014 geacht werd te weten dat er WAM-verzekeraars zijn die de polisdekking met een alcoholclausule hebben beperkt, zodat een verschil kan ontstaan tussen de WAM-dekking en de polisdekking. Het hof constateert dat de WAM-verzekering een externe- en een interne werking heeft. Om de mogelijke gevolgen van de dekking daarvan te begrijpen en te overzien, is volgens het hof specifieke kennis en juridisch inzicht nodig. Het gaat daarmee niet om een feit dat iedereen geacht wordt te weten of zonder noemenswaardig onderzoek uit algemeen toegankelijke bronnen te weten kan komen. De verzekeraar werd daarmee in het ongelijk gesteld.

Afsluitend

Heeft u vragen over WAM-dekking of is u een auto ongeval overkomen, neemt dan gerust contact op!

Tip: op deze pagina leest u meer over wat u moet doen na een verkeersongeval en hoe het aansprakelijkheidsrechtelijk geregeld is.

De hele uitspraak leest u hier.