Wat is aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken?

Artikel 6:173 BW bepaalt in het eerste lid dat de bezitter van een roerende zaak waarvan bekend is dat zij, als zij niet voldoet aan de eisen die men in de gegeven omstandigheden aan de zaak mag stellen, een bijzonder gevaar voor personen of zaken oplevert, aansprakelijk is wanneer dit gevaar zich verwezenlijkt. Dit artikel legt daarmee een risicoaansprakelijkheid op de bezitter van een gebrekkige roerende zaak. Het onttrekken aan deze vorm van aansprakelijkheid is niet mogelijk, tenzij de zogenoemde 'tenzij-formule' van toepassing is. Daarvan is met name sprake is als een gevaar zo plotseling ontstaat dat de bezitter van de zaak ook bij bekendheid daarmee toch geen maatregelen meer had kunnen nemen.

De verhouding van artikel 6:173 BW ten opzichte van 6:185 BW (productaansprakelijkheid)

Het tweede lid van artikel 6:173 BW beperkt in sterke mate de reikwijdte van de risicoaansprakelijkheid van het hiervoor besproken eerste lid: voldoet de zaak niet aan de in lid 1 bedoelde vereisten wegens een gebrek als bedoeld in artikel 6:186 BW, dan is de bezitter niet aansprakelijk.

De schade wordt daarmee naar de producent toe geleid: degene die de schade heeft geleden, moet zich in de eerste plaats tot de producent van het betreffende product wenden. De kanalisering naar de producent sluit aan bij de rechtspraak met betrekking tot gebrekkige producten, zoals die onder het oude Burgerlijk Wetboek werd gewezen.

Wanneer blijkt dat de producent voor het op de markt brengen van een gebrekkig product niet aansprakelijk is, bijvoorbeeld omdat hij zich met succes kan beroepen op een van de verweren van artikel 6:185 lid 1, ook de bezitter of gebruiker niet aansprakelijk. Een andere uitkomst zou, zo vond de wetgever, onredelijk zijn. De toelichting verwacht dat in een belangrijk aantal gevallen waarin een gebrek van een roerende zaak tot aansprakelijkheid op grond van artikel 6:173 BW leidt, óók sprake zal zijn van een gebrek als bedoeld in de bepalingen betreffende productaansprakelijkheid.

De benadeelde kan daarentegen wel terugvallen op de bezitter als, alle omstandigheden in aanmerking genomen, aannemelijk is dat het gebrek niet bestond op het tijdstip waarop het product in het verkeer is gebracht of dat het gebrek op een later tijdstip is ontstaan (lid 2 onder a).

Afsluitend

Heeft u te maken met aansprakelijkheid rond een gebrekkige zaak of heeft u vragen over het bovenstaande? Neemt u dan gerust contact op.